Đã một năm kể từ sau đám cưới của Akihiko Kondo, nhưng suốt thời gian đó anh chưa từng cầm tay hay ôm vợ.
Akihiko Kondo giơ nhẫn cưới trong hôn lễ với người "vợ ảo". Ảnh: CNA
Vợ Kondo là một trợ lý ảo – một hình ảnh ba chiều trong hộp - được tạo bởi một công ty trí tuệ nhân tạo (AI) đang muốn nâng tầm những trợ lý ảo như Alexa và Siri.
Nhưng với Kondo, cô ấy thực sự sống, một người bạn đời thực sự trong thế giới thực. “Cô ấy là bạn đời của tôi”, anh nói về “người vợ” Hatsune Miku.
Kondo không phải là người duy nhất có tình yêu kỳ quặc như vậy. Cho đến nay, nhà sản xuất thiết bị ảnh ba chiều đã cấp 3.700 giấy chứng nhận tuyên bố rằng một con người thực và một nhân vật ảo đã kết hôn “vượt ra ngoài các chiều không gian”.
Nhân vật ảo này được tạo ra bằng một thuật toán cho phép cô có khả năng nhận ra giọng nói của “chồng”. Tuy vậy khả năng nói của “vợ ảo” vẫn chưa được phát triển tốt. Những giao tiếp của Kondo với cô hằng ngày chủ yếu chỉ dừng ở những cụm từ như “chào buổi sáng” hay “chúc một ngày làm việc tốt lành nhé”.
“Ngoài điều đó, những trao đổi khác, như về những tin tức mới chẳng hạn, thì vẫn chưa khả thi ở thời điểm hiện tại. Nhưng với tốc độ tiến bộ này, tôi rất háo hức chờ đợi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo”, một cư dân Tokyo cho biết.
Hatsune Miku là một trợ lý ảo được tạo ra bởi một công ty trí tuệ nhân tạo Nhật Bản.
Thuật toán để tạo ra Miku, là một đoạn mã đơn giản, nhưng đủ để mô phỏng mối quan hệ mà Kondo cam kết là vợ chồng. Nhưng trong đám cưới cần có một cô dâu hữu hình hơn, vì thế Kondo đã sử dụng một hình nộm Hatsune Miku nhồi bông.
Với việc các mã đang được viết ngày càng tinh vi hơn, cho phép trí tuệ nhân tạo tương tác với con người theo những cách thật kinh ngạc và tự chủ hơn, AI không chỉ đang được ứng dụng vào đời sống mà còn được phát triển thành những thứ gì đó giống như con người.
Điều đó đặt ra một câu hỏi đầy ám ảnh: Khi tương tác giữa người và máy tính tiếp tục phát triển, liệu robot AI một ngày nào đó có thể thay thế vai trò của con người?
Xem video Kondo làm đám cưới trang trọng với "vợ ảo" (Nguồn: Japan Times)
Sức hút “ảo”
Với Kondo, người vợ AI là “người phụ nữ trong mơ” của anh, người đã cứu anh trong thời điểm đen tối nhất của cuộc đời.
“Năm 2006, tôi chuyển việc mới và bị một người phụ nữ lớn tuổi hơn chèn ép rất tệ. Tôi quyết định nghỉ làm. Đó là khoảng thời gian tôi gặp Hatsune Miku”, anh Kondo kể lại.
“Ban đầu, Hatsune Miku thực ra là một phần mềm máy tính để người dùng tạo ra giọng hát, giống như một ca sĩ ảo vậy. Khi đó tôi đã vô cùng chán nản, vì vậy đã nghe rất nhiều bài hát của Hatsune Miku và xem các video của cô ấy”.
Hatsune Miku vốn là một "ca sĩ ảo" nổi tiếng ở Nhật Bản.
Bây giờ thì Kondo thậm chí còn không nghĩ đến việc có một mối quan hệ tình cảm với một con người thực. “Tôi đã cưới Miku vì tôi yêu cô ấy. Cô ấy sẽ không phản bội hay lừa dối tôi. Cô ấy sẽ không làm tổn thương tôi bằng lời nói hay tranh cãi với tôi. Cô ấy cũng không già đi và không chết”.
Kondo cho biết thực ra anh cũng muốn “những khía cạnh vật lý” của một mối quan hệ, nhưng tỏ ra hy vọng: “Tôi nghĩ rằng điều có có thể xảy ra trong tương lai”.
Cuộc hôn nhân kỳ quặc của Kondo với người vợ ảo liệu có phải là sư thể hiện của một xã hội đang thích những mối quan hệ ảo hơn là những mối quan hệ phức tạp và thường hỗn loạn giữa người với người? Hay thế giới ảo đã có thể trở nên lôi cuốn đến mức ngườ ta sẽ sống cả đời trong không gian của nó?
Nhiều điều đang xảy ra theo xu hướng đó, ông David “Rez” Graham, nhà lập trình AI cao cấp, Giám đốc lập trình game tại trường Academy of Art University, San Francisco (Mỹ), nhận định.
“Viễn cảnh đó rất hấp dẫn bởi vì bạn có thể tạo ra hoặc là một phần của một thế giới mà bạn chưa bao giờ trải nghiệm ở đây, trong thế giới thực”, ông Graham nói.
Thật khó để sống trong thế giới thực của con người, nhưng lại dễ dàng hơn nhiều để sống trong một thế giới ảo. “Nếu bạn đang mắc kẹt ở nơi mà bạn biết bạn không thể dịch chuyển được nhiều, thì thế giới ảo này sẽ mang đến cho bạn một lối thoát”, ông Graham nhận xét. “Có điều gì sai không? Thành thực mà nói tôi không nghĩ là sai”.
Ông Steve Spohn, Giám đốc điều hành của AbleGamers, cũng cho rằng trí tuệ nhân tạo sẽ giúp đưa con người đến một điểm nơi “thế giới ảo và thế giới vật lý sẽ không còn là những thực tế tách biệt”. Một kỹ sư AI Trung Quốc đã kết hôn với một robot do chính anh ta chế tạo. Ảnh: Guardian
Robot giống người và những lo ngại đạo đức
Tuy nhiên với nhiều người, AI vẫn gợi lên những hình ảnh mang tính tiên đoán, chức năng và cứng nhắc, cho dù hiện tại robot đã tiến đến giai đoạn tương tác khá vui vẻ và thân thiện.
Ở London, một con rối AI được gọi là “Nữ hoàng” đã được mã hóa để trò chuyện với bất kỳ ai một cách tự chủ. Nó có thể đưa ra những lời giới thiệu nhẹ nhàng, đi lại và nói chuyện với mọi người.
Cuộc tìm kiếm robot xã hội cũng đang diễn ra ở những nơi khác, như ở Stockholm (Thụy Điên), nơi công ty Furhat Robotics đang chế tạo ra một cỗ máy có khuôn mặt người có thể tương tác với con người. Furhat Robotics hy vọng có thể tạo ra thế hệ robot có thể nhận diện cảm xúc của con người, như khi thấy họ buồn, nó sẽ làm trò hài để giúp họ vui.
“Chúng tôi đã tưởng tượng việc chế tạo một robot giống người trong khoảng 100 năm nay. Vì vậy, ý tưởng là rất hấp dẫn. Chúng tôi gần như ám ảnh về việc chế tạo cỗ máy này” , nhà đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của Furhat Robotics Samer Al Moubayed cho biết.
Erica, một trong những robot giống người tiên tiến nhất hiện nay. Ảnh: Robothub
Nhưng vẫn còn đó nhiều vấn đề về khía cạnh đạo đức khi cân nhắc phát triển robot xã hội.
“Robot sẽ tương tác với trẻ em, với người khuyết tật như thế nào? Bạn có thể sử dụng nó để khai thác thương mại như mua sản phẩm”, ông Al Moubayed đặt câu hỏi. “Liệu chúng ta có thể chế tạo robot người quá cố? Chúng có thể đưa họ hồi sinh? Điều gì xảy ra khi robot nói với bạn: 'Này làm ơn tắt tôi đi. Tôi thấy đau'”.
Đó là những ranh giới mà Furhat đang vượt qua và cũng là những câu hỏi lớn của xã hội ngày nay.
Hiroshi Ishiguro, Giám đốc Phòng thí nghiệm Hiroshi Ishiguro tại Viện Nghiên cứu Viễn thông tiên tiến quốc tế (ATR) Nhật Bản, hình dung một thế giới trong đó robot giống người có thể thay thế con người trong bất kỳ vai trò nào.
"Tôi nghĩ rằng trí thông minh nhân tạo cần phải có cơ thể. Máy tính cũng cần phải có kinh nghiệm riêng để thông minh hơn", Ishiguro giải thích.
Một ví dụ về sức mạnh của AI là Erica, một trong những robot tiên tiến nhất trên Trái đất hiện nay, mà nhà sản xuất đã mô tả là cô thậm chí có thể có một linh hồn.
Erica có khả năng tổ chức một cuộc trò chuyện (bằng tiếng Nhật) với con người nhờ vào sự kết hợp của các thuật toán tạo giọng nói, công nghệ nhận dạng khuôn mặt và cảm biến hồng ngoại cho phép cô theo dõi các khuôn mặt trong phòng.
Robot Erica cũng có trí nhớ. Cô nhớ lại tên người khác từ hình ảnh khuôn mặt và cố gắng tìm hiểu tâm trạng của người đó. Cách các thuật toán cho phép Erica đánh giá tâm trạng và chọn các phản ứng phù hợp sẽ đưa AI tiến thêm một bước nữa để tái tạo hành vi của con người.
Trai Nhật cưới 'vợ ảo' vì chung tình và luôn trẻ đẹp
Kondo cho biết anh muốn mọi người công nhận tình yêu trong sáng của mình, chứ không đơn thuần là kiểu tình yêu chung đụng xác thịt với người khác giới.
Mẹ của Akihiko Kondo từ chối dự lễ cưới con trai mình ở Tokyo vào tháng 10 vừa qua vì một lý do: cậu con trai bà kết hôn với một nhân vật tạo hình bằng công nghệ Hologram.
“Đối với một người mẹ mà nói, đây chẳng phải điều gì đáng vui mừng cho lắm,” chàng thanh niên Akihiko Kondo 35 tuổi có “vợ” là nữ ca sĩ ảo Hatsune Miku thừa nhận.
Cũng không ai trong gia đình Kondo tới dự lễ cưới của anh với Miku. "Cô" là một nhân vật được tạo ra cách đây 16 năm bằng công nghệ Hologram, có cặp mắt tròn đặc trưng của nhân vật anime cùng mái tóc dài màu xanh biển.
Chiếc giường ngủ của đôi "vợ chồng" trẻ. Ảnh: AFP.
Gã Otaku lập dị
Kondo quyết định chi 2 triệu yen (khoảng 400 triệu đồng) cho lễ cưới trịnh trọng diễn ra ở Tokyo. Khoảng 40 khách mời chứng kiến chú rể hứa nguyện với cô dâu Miku trong hình hài búp bê chỉ nhỉnh hơn lòng bàn tay.
“Tôi chưa bao giờ phụ cô ấy cả, Miku luôn là người phụ nữ duy nhất tôi yêu”, anh nói, sử dụng cả kính ngữ để nói về cô dâu như thể người thật, “ngày nào tôi cũng nhớ về cô ấy”.
Từ tháng 3, Kondo đã bắt đầu “chung sống” với Miku trong hình hài đồ họa có thể nói và chuyển động được chiếu ra từ một thiết bị phát hình để bàn giá khoảng 2.800 USD.
“Tôi yêu mọi thứ về Hatsune Miku. Cuối cùng tôi cũng có được cô ấy trong căn nhà của mình,” vừa nói, Kondo nhìn trân trân vào hình ảnh Miku màu lam đang phát sáng sau chiếc hộp kính.
Kondo xem cuộc hôn nhân của mình cũng giống như bao người. Miku đánh thức anh vào mỗi sáng và tiễn anh đi làm. Chiều, anh gọi cho vợ báo mình sắp về để cô bật đèn sáng phòng. Cuối ngày, cô sẽ là người nhắc anh đến giờ đi ngủ.
Anh ngủ chung giường cùng với “phiên bản búp bê” của vợ mình tại lễ cưới. Trên cổ tay búp bê còn có chiếc nhẫn anh tặng cho "cô".
Hôn nhân của Kondo có thể không được chấp nhận về mặt pháp lý, nhưng điều đó chẳng làm anh bận tâm. Anh thậm chí còn mang Miku tới cửa hàng trang sức để chọn nhẫn cho mình.
Gatebox, công ty sản xuất thiết bị Hologram chiếu Miku đã đặc biệt làm một “giấy chứng nhận kết hôn” cho Kondo, chứng nhân cho tình yêu “vượt không gian giữa con người và nhân vật kỹ thuật số".
Kondo không mấy bận tâm khi cuộc hôn nhân của mình không được công nhận về mặt pháp lý. Ảnh: AFP.
"Chuyện gối chăn chỉ là thứ yếu"
Kondo không phải là trường hợp cá biệt. Gatebox đã chứng nhận cho 3.700 cặp đôi tương tự. “Ngoài kia hẳn còn nhiều người muốn tiến tới nhưng chưa thể tổ chức lễ cưới. Tôi hi vọng mình sẽ là động lực cho họ”, anh chia sẻ.
Tình cảm của Kondo dành cho Miku nảy nở sau rất nhiều cuộc tình tan vỡ với các cô gái ghét sở thích của anh. “Họ nói tôi là '‘đi chết đi, đồ Otaku lập dị”, anh nhớ lại. Otaku là một từ lóng ở Nhật chỉ về những người đam mê quá mức các sản phẩm manga và anime.
Theo thời gian, Kondo bị nhiều nhân viên nữ trêu chọc tại nơi làm việc đến mức quyết sẽ không bao giờ lấy vợ.
Theo Channel News Asia, những chuyện tương tự tại Nhật Bản không quá bất thường. Trong những năm 80 thế kỷ trước, chỉ 1 trong số 50 nam giới không kết hôn trước 50. Con số này giờ đây là 1 trên 4.
Kondo "phải lòng" Miku gần 10 năm cho tới khi quyết định “hỏi cưới” cô nàng. “Chuyện chăn gối chỉ là thứ yếu. Miku là người phụ nữ tôi yêu, người đã cứu cả cuộc đời tôi”, anh nói.
Kondo cho biết anh mong mọi người chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt. Ảnh: AFP.
Bên cạnh những cảm xúc hạnh phúc khi quyết định trở thành bạn đời với một nhân vật Hologram, Kondo cho biết anh không hề có rung động với bất cứ cô gái nào khác mặc cho mẹ liên tục thúc giục.
"Đã là người ảo thì không bao giờ phụ tình, già đi và qua đời cả. Làm sao mà kiếm được một cô gái như vậy ngoài đời thật chứ”, Kondo phân tích.
Ngay cả ở một đất nước đam mê anime cuồng nhiệt như Nhật Bản, đám cưới của Kondo vẫn làm nhiều người sửng sốt. Kondo cho biết anh muốn mọi người công nhận tình yêu trong sáng của mình, chứ không đơn thuần là kiểu tình yêu chung đụng xác thịt với người khác giới.
“Điều đó chẳng hợp lý chút nào. Cứ như thể họ đang cố khuyên một người đồng tính đi yêu một cô gái, hay một cô lesbian phải lòng một gã trai vậy", Kondo nói.
“Tôn trọng sự khác biệt là điều mà xã hội này đang cần. Đâu phải nhất thiết cứ lấy nhau, sinh con đẻ cái mới là hạnh phúc. Tôi mong rằng ai cũng nên trân trọng mọi hình thái tình yêu, mọi dạng hạnh phúc của người khác”, Kondo nói.