Làm sao để biết đối phương đang che dấu điều gì

“Sự chân thật có thể là cách giải quyết tốt nhất, nhưng cũng cấn nhớ rằng theo phương pháp loại trừ, không trung thực là cách giải quyết tốt thứ nhì.” li nghi ngờ người khác đang che giấu chuyện gì, thông thường bạn có ba hướng giải quyết: một là hỏi trực tiếp người đó, hai là lờ đi và ba là cố gắng thu thập thêm thông tin.

Nếu bạn chọn cách thứ nhất, có thể không chi khiến người đó càng phòng vệ hơn mà còn khiến bạn bị nhìn nhận theo cách bạn không hề mong muốn, như là người mâc bệnh hoang tưởng hoặc do ghen ghét, đố kỵ mà hỏi họ như vậy, và do đó mối quan hệ của hai người sẽ bị xấu đi.

Cách thứ hai chỉ gây hại hoặc khiến bạn gặp khó khăn thêm mà thôi.

Cách cuối cùng sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian tối đa, nhưng cũng có thể gây hại cho bạn nếu bạn bị bât gặp đang rình mò khâp nơi để lây thông tin.

Bất cứ khi nào nhận thây có dấu hiệu không thành thật ở đâu đó - nhưviệc nghi ngờ con cái của bạn “chơi” thuốc, cấp dưới biển thủ hay bạn bè không trung thực - hãy áp dụng một trong những thủ thuật về tâm lý học dưới đây để biết liệu người đó có thực sự làm vậy không.

Thủ thuật này đã từng được giới thiệu trong một cuốn sách khác của tôi là Đừng để bị lừa thêm lan nữa1. Áp dụng thủ thuật này hầu như sẽ bảo đảm được việc tìm ra chân tướng sự việc chi sau vài phút. Nó có hiệu quả tương tự như một bài kiểm tra Rorschach2. Bài kiểm tra này gồm một loạt những dấu mực được đặt cân xứng theo từng cặp với nhau. Người tham gia bài kiểm tra sẽ được yêu cầu nói ra cảm nhận của họ về hình dáng của các dấu mực, từ đó người ta khám phá ra thái độ hay suy nghĩ mà họ đang che giấu.

Thủ thuật đọc tâm lý cũng có chung một nguyên tác áp dụng như bài kiểm tra nói trên, nhưng bạn sử dụng nó theo một cách hoàn toàn mới — không phải dùng mực mà là lời nói. Hãy sử dụng những câu hỏi không mang tính kết tội người được hỏi mà chi ám chi tới sự việc. Sau đó, đánh giá phản ứng trả lời của họ để tìm ra điều họ đang muốn che giấu.

Bạn có thể bàn tới một chủ đề nhạy cảm rồi quan sát xem người đó có thoải mái hay quan tâm tới chủ đề đó hay không. Hãy xem một ví dụ trong thực tế sau đây.

ví dụ thực tế Giám đốc phụ trách bán iphone 4s cũ nghi ngờ một trong các nhân viên kinh doanh của mình ăn cắp vật dụng văn phòng. Nếu hòi trực tiếp "Có phải cô đang lấy trộm đồ của công ty không?" sẽ khiến người bị nghi ngờ phòng bị ngay lập tức, dẫn tớl việc muốn tìm ra chân tướng sự việc trở nên khó khăn hơn. Nếu cô ta không làm việc đó, dĩ nhiên cô ta sẽ nói với giám đốc là mình không lấy trộm. Ngược lại, dù có lây trộm đi chăng nữa, cô ta cũng sẽ nói dôi là không hề làm vậy. Thay vào việc hói trực diện, người giám đốc khôn ngoan nên nói một điều gì đó tưởng chừng vô hại, như: "Jill, không biết cô có giúp được tôi việc này không. Dường như dạo này có ai đó trong phòng kinh doanh đang lấy vật dụng văn phòng để mang về nhà. Cô có hướng giải quyết nào cho việc này không?" rồi bình tĩnh quan sát phản ứng cúa người nhân viên.

Nếu cô ta hỏi lại và có vẻ hứng thú với đề tài này, anh ta có thể tạm an tâm rằng cô ta không lấy trộm, còn nếu cô ta đột nhiên trở nên không thoái mái và tìm cách thay đổi đề tài thì rõ ràng cô ta có động cơ không trong sáng.

Người giám đốc khi dó sẽ nhận ra sự chuyển hướng đột ngột trong thái độ và hành vi cùa nhân viên. (Đọc Chương 3 để biết thêm về các dẫu hiệu lo lẳng và bất an.)

Nếu cô gái đó hoàn toàn trong sạch, có lẽ cô ta sẽ đưa ra hướng giải quyết của mình và vui vẻ khi được sếp hòi ý kiến. Ngược lại, cô ta sẽ có biểu hiện không thoải mái rõ rệt và có lẽ sẽ cố cam đoan với sẽp rằng cô không đời nào làm việc như vậy. Không có lí do gì để cô ta phái thanh minh như vậy, trừ phi cô là ngươi có cảm giác tội lỗi.

Một cách khác để áp dụng thủ thuật này là nói to suy nghĩ của mình về một việc đặc biệt nào đó (điều mà bạn nghĩ người đó đang có dấu hiệu giấu giếm) rồi quan sát phản ứng của họ. Hãy xem ví dụ dưới đây để thấy cách này được áp dụng thế nào:ví DỤ THựC TÊ Một phụ nữ nhận thấy bạn trai có một sổ biểu hiện kỳ cục và nghi ngờ anh ta đang sử dụng thuốc kích thích - có thể là theo chi định cùa bác sĩ. Cô ta có thể nói to suy nghĩ cùa mình theo kiểu: "Có người dùng thuốc mà cứ đinh ninh mình không bị người ngoài phát hiện, như thế thật mất hứng anh nhi?" hoặc: "Em vừa đọc được một bài báo nói rằng 33% sô' người lớn chúng ta đều cố thử một loại thuốc kích thích nào đó ít nhất một lần trong đời đấy."

Một cách gián tiếp, cô ta đã khơi trúng chủ đề và quan sát phản ứng của bạn trai xem có đúng là anh ta đang lén lút chơi thuốc không. Nếu không có chuyện đó, chắc hẳn anh ta sẽ tham gia vào câu chuyện một cách hào hứng, còn nếu ngược lại, chắc chắn anh ta sẽ đối chủ đề.

Thủ thuật này còn có thể được sử dụng bằng cách yêu cầu đương sự đưa ra lời khuyên.

Ví DỤ THựC TẾ Một giám đốc bệnh viện nghi ngờ một bác sĩ dưới quyền uổng rượu trong giờ làm việc. Bả ta có thể hòi: "Bác sĩ Smith này, tôi muổn xin anh lời khuyên. Đồng nghiệp của tôi tại một bệnh viện nghi ngờ bác sĩ dưới quyên uống rượu trong giờ làm việc. Anh có lời khuyên nào để cô ấy biết được sự thật mà không làm mất lòng người bác sĩ đó không?"

Và cũng như những trường hợp khác, nếu là người mắc lỗi, chắc chắn vị bác sĩ trong câu chuyện sẽ có cảm giác không thoái mái. Nếu không uổng rượu trong giờ làm, hẳn anh ta sẽ vui vẻ tìm kiếm giải pháp với sẽp của mình.